CRANBERRY: ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

  Το cranberry, γένος Vaccinium, φύεται στη Βόρεια Ευρώπη, βόρεια Ασία και Βόρεια Αμερική. Το βορειοαμερικάνικο cranberry (Vaccinium macrocarpon) έχει μια μακρά ιστορία. Οι ιθαγενείς Αμερικάνοι χρησιμοποιούσαν τα cranberries ως φαγητό, για ιατρικούς σκοπούς και σε τελετές. Οι ιθαγενείς Αμερικάνοι έχουν χρησιμοποιήσει παρασκευάσματα cranberry, για να θεραπεύσουν μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος και άλλες ασθένειες για αιώνες. Η σύγχρονη ιατρική έρευνα έχει αποκαλύψει τις επιδράσεις των cranberries στην ουροφόρο οδό και πώς η κατανάλωση χυμού cranberry μπορεί να προλάβει μολύνσεις της ουροφόρου οδού.. Πρόσφατες επίσης μελέτες έδειξαν ότι τα cranberries προάγουν την γαστροεντερική και στοματική υγεία. Έχουν επίσης αντοξειδωτική και αντικαρκινική δράση και προστατεύουν το καρδιαγγειακό σύστημα. Τα cranberries περιέχουν τις πιο αντιοξειδωτικές φαινόλες σε σύγκριση με 19 φρούτα που καταναλώνουμε τακτικά, όπως αναφέρει ο Joe Vinson, Ph.D., ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Scranton.  Ιδιαίτερα όμως είναι δημοφιλή για το ότι προλαμβάνουν τις ουρολοιμώξεις.

Σύμφωνα με το Journal of the American Medical Association (JAMA) οι ουρολοιμώξεις συνεπάγονται με περισσότερες από 11 εκατομμύρια επισκέψεις στο γιατρό ετησίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, επιβαρύνοντας το σύστημα υγείας με περισσότερο από 2 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες. Έχει υπολογιστεί ότι το 60% όλων των γυναικών θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή στη ζωή τους ουρολοίμωξη. Αν υπήρχε λοιπόν κάτι που θα προλάμβανε τις ουρολοιμώξεις, δεν θα ήταν κάτι που όλες οι γυναίκες θα ήθελαν; Κι όμως υπάρχει κάτι που μπορεί να προλάβει τις ουρολοιμώξεις, και αυτό είναι το cranberry.

            Για γενεές οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν χυμό cranberry, πεπεισμένοι ότι έχει τη δυνατότητα να καταπολεμά τις ουρολοιμώξεις, αλλά ο ακριβής μηχανισμός της δράσης του τώρα έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητός. Μια πρόσφατη μελέτη από ερευνητές του Worcester Polytechnic Institute έδειξε ότι ο χυμός αλλάζει τις θερμοδυναμικές ιδιότητες των βακτηρίων στην ουροφόρο οδό, δημιουργώντας έναν ενεργειακό φραγμό που προλαμβάνει τα μικρόβια από το να πάνε κοντά αρκετά να προσκολληθούν  στα κύτταρα και να ξεκινήσει μια μόλυνση. Προστατεύει τον οργανισμό από βακτηρίδια τα οποία μπορούν να προκαλέσουν μολύνσεις στην ουροφόρο οδό. Συγκεκριμένα, εμποδίζει την προσκόλληση των βακτηριδίων αυτών στα τοιχώματα της ουροφόρου οδού (ιδιαίτερα της ουροδόχου κύστης). Τα cranberries περιέχουν προανθοκυανιδίνες που μπορούν να προλάβουν την προσκόλληση συγκεκριμένων βακτηριδίων, όπως του E. coli, στο επιθήλιο της ουροφόρου οδού και την επακόλουθη αναπαραγωγή που απαιτείται για τη μόλυνση. Είναι οι προανθοκυανιδίνες λοιπόν που συμβάλλουν στην πρόληψη κατά των ουρολοιμώξεων και όχι η προκαλούμενη από την κατανάλωση χυμού cranberry οξέωση των ούρων, όπως παλιότερα είχε υποτεθεί.  Ο Dr. Amy Howell και οι συνεργάτες του πρώτοι αναφέρθηκαν στις αντιπροσκολλητικές ιδιότητες των προανθοκυανιδών το 1998.  Συνέκριναν τις προανθοκυανιδίνες των cranberries με τις προανθοκυανιδίνες που βρίσκονται στα σταφύλια , στα μήλα, στο πράσινο τσάι και στη σοκολάτα. Ανακάλυψαν ότι οι προανθοκυανιδίνες των cranberries είναι δομικά διαφορετικές από τις προανθοκυανιδίνες των άλλων φυτικών τροφών που εξετάστηκαν, κάτι που μπορεί να εξηγεί γιατί το cranberry  έχει μοναδικές αντιπροσκολλητικές ιδιότητες των βακτηριδίων και βοηθά στο να παραμένει η ουροφόρος οδός υγιής. Το 2002 στο συνέδριο της Experimental Biology αναφέρθηκε ότι κοκτέιλ χυμού cranberry πρόλαβε το E. coli  από το να προσκολληθεί κύτταρα της ουροδόχου κύστης 6 εθελοντών. Οι ερευνητές επίσης ανέφεραν ότι η αντιπροσκολλητική  δράση μπορεί να διαρκέσει 10 ώρες μετά την κατανάλωση του χυμού, και συνέστησαν τη λήψη δύο μερίδων χυμού cranberry σε χρονική απόσταση μεταξύ τους.

            Πολλές είναι οι έρευνες που πιστοποιούν την προληπτική δράση των cranberries κατά των ουρολοιμώξεων.  Το 1994 μια διπλή-τυφλή μελέτη σε 153 ηλικιωμένες γυναίκες δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Medical Association. Σε αυτή τη μελέτη οι γυναίκες στις οποίες χορηγήθηκε χυμός cranberry  είχαν λιγότερο από το μισό τον αριθμό των ουρολοιμώξεων που είχε η ομάδα ελέγχου στην οποία χορηγήθηκε μια placebo απομίμηση ποτού cranberry. Η καθημερινή δόση που λάμβαναν οι γυναίκες ήταν 300 ml, αλλά μεταγενέστερες μελέτες χρησιμοποίησαν μεγαλύτερες δόσεις. Έχει βρεθεί ότι χρειάζεται να καταναλώνουμε πολλά ποτήρια χυμού cranberry καθημερινά, για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Όμως είναι δύσκολο να πίνουμε τόσα ποτήρια την ημέρα. Σημειωτέον, ότι τα κοκτέιλ χυμού cranberry περιέχουν μόνο 27% χυμό cranberry, ενώ το υπόλοιπο είναι νερό με γλυκαντικά. Αν και το κοκτέιλ χυμού cranberry έχει βρεθεί ότι είναι πολύ αποτελεσματικό κατά των ουρολοιμώξεων, η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αυτού του προϊόντος στο οποίο έχουν προστεθεί γλυκαντικές ουσίες έχει πολλά μειονεκτήματα για την υγεία μας: μας φορτώνει με πολύ ζάχαρη και θερμίδες. Ακόμα κι αν πίναμε καθαρό χυμό cranberry, πάλι θα φορτώναμε τον οργανισμό μας με υπερβολική φρουκτόζη.  Αυτό θα είχε ως συνέπεια αύξηση του βάρους και άλλες παθήσεις που σχετίζονται με την υψηλή πρόσληψη σακχάρων. Για τους διαβητικούς μια τέτοια θεραπεία με χυμό cranberry είναι αδύνατη, διότι θα προκαλούσε ζημιά στην υγεία τους. Κι όμως υπάρχει ένας πιο πρακτικός τρόπος να έχουμε τα οφέλη των κοκτέιλ χυμού cranberry χωρίς να λαμβάνουμε τα σάκχαρα που περιέχει:  Η λήψη συμπληρώματος cranberry σε κάψουλες, που έχουν φανεί εξ ίσου αποτελεσματικές στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων. Οι κάψουλες δεν περιέχουν ζάχαρη, περιέχουν όμως τα δραστικά συστατικά των cranberries που θα μας προστατέψουν από τις ουρολοιμώξεις, χωρίς να μας φορτώνουν ζάχαρη και να μας προκαλέσουν αύξηση του βάρους.

                                                                                                               

                                                          ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Abu-Lail NI, Camesano TA., The Effect of Solvent Polarity on the Molecular Surface Properties and Adhesion of Escherichia coli,. Colloids Surf B Biointerfaces. 2006 Aug 1;51(1):62-70. Epub 2006 May 22. 2006. PMID:16814529

2. Allison DG, Cronin MA, Hawker J, Freeman S., Influence of Cranberry Juice on Attachment of Escherichia coli to Glass. J Basic Microbiol. 2000;40(1):3-6. 2000

3. Avorn J, Monane M, Gurwitz JH, Glynn RJ, et al., Reduction of Bacteriuria and Pyruia After Using Cranberry Juice, JAMA 1994;272:590. 1994

4. Jepson RG, Mihaljevic J., Graig J., Cranberries for Preventing Urinary Tract Infections, Cochrane Database Syst Rev 2001;3: CD001321

5.  Howell, A.B., Vorsa, N. Marderosian, A.D. and Foo, L.Y. Inhibition of the Adherence of P-fimbriated Escherichia coli to Uroepithelial-cell Surfaces by Proanthocyanidin Extracts From Cranberries, New England Journal of Medicine (Letter), 1998. 339(15): 1085-1086

6.   Howell, A.B., Leahy, M., Kurowska, E., and Guthrie, N. In vivo Evidence that Cranberry Proanthocyanidins Inhibit Adherence of p-fimbriated E. coli Bacteria to Uroepithelial Cells, Federation of American Societies for experimental Biology Journal, 2001. 15: A284.

7. Kiel RJ., Nachelsky J., Robbins B., Does Cranberry Juice Prevent or Treat Urinary Tract Infection, J Fam Pract 2003;52(2): 154-55